Djembe
Vurmalı veya perküsyon çalgı olarak bilinen müzik aletleri, özel sesler elde etme amacıyla ritmi ve senkronizasyonu koruyarak diğer benzer alete vurma yoluyla kullanılan çalgıları ifade ediyor. Tef, marakas, davul, ksilofon, çan ve djembe gibi perküsyon aletleri vurma, sürtme veya ovma yoluyla sesler çıkarırken değişen uzunlukta vuruşlarla ses bütünlüğü ve ritminin oluşmasını sağlıyor. Özellikle modern müzikte ritim yapıları perküsyon aletleriyle icra ediliyor. Metal, ahşap veya plastik bu aletlerin yapımında sık kullanılan malzemeler arasında yer alıyor. Bilinen iki tür vurmalı çalgı sınıflandırması bulunuyor. Perdeli vurmalı çalgılar tanımlanabilen perdeli notalar üretiyorken perdesiz vurmalı çalgılar tanımlanamayan perdeli ses ve notalar üretiyor. Vurmalı çalgılar söz konusu olduğunda çoğu kullanıcının aklına öncelikle davul geliyor olsa da dünyanın farklı yerlerindeki kültürlere ve geleneklere göre değişen vurmalı çalgılar bulunuyor. Folklorik perküsyon aletleri arasında yer alan djembe darbuka, Latin Amerika kökenine ait çalgı türleri arasında yer alıyor. Bu noktada djembe nedir sorusuna alete ait ayrıntılarla yaklaşmak ve aynı kültüre ait diğer vurmalı çalgıları açıklayarak kıyaslama yapmak, vurmalı çalgılara yeni başlayacak veya enstrüman yenileyecek kullanıcıların doğru kararlar vermesine yardımcı oluyor.
Djembe ve Diğer Vurmalı Çalgı Türleri
Vurmalı çalgılar sadece ritim değil melodi ve armoni oluşturmak amacıyla da kullanılabiliyor. Müzik gruplarının omurgasını oluşturan perküsyon, mevcut diğer enstrümanlarla senkronize çalışıyor. Hemen hemen her müzik tarzında önemli rol oynamasının yanı sıra temelde davullar, çıngıraklar, metal plakalar ve müzisyenlerin ses üretmek için vurduğu bloklardan oluşan enstrüman ailesiyle biliniyor. Bu aileye mensup olan djembe, folklorik vurmalı çalgılar olan tef, kaşık, kastanyet, çalkalayıcı, kabasa ve kum blokları arasında yer alıyor. Müziğin ritmini arttırmayı amaçlayan bass djembe, halk müziği çevrelerinde yaygın olarak kullanılıyor. İnsan sesinin kullanımı kadar eski bir geçmişe sahip olmasının yanı sıra hala popüler perküsyon enstrümanları arasında biliniyor. Ses ürettiği tespit edilen içi boş bir kütükten geliştirilmiş forma sahip djembe davulu, deri davul kafasına sahip Afrika ağaç gövdesinden üretiliyor. İki elle çalınmasının yanı sıra müziğe derinlik katan karmaşık ritimler ve tonlar geliştiriyor. Diğer folklorik vurmalı çalgılar arasında berimbau, kajun, tabla, timbal ve diğer Latin perküsyon aletleri bulunuyor. Metal çiftleri bulunduran tef veya zil olarak bilinen enstrümanlar ise ahşap veya plastikten oluşan dairesel çerçeveleriyle biliniyor. El çırpma gibi farklı ses yapma tekniklerinden yola çıkılarak üretilmesinin yanı sıra kullanım amacı başlarda el çırpma gibi evrensel dilde iletişim kurmaya yardımcı olması olarak biliniyor. Yine ritim ve dansı canlı müziğe taşıma amaçlı kullanılan kaşıklar da geleneksel halk müziğinde sık tercih edilen enstrümanlar arasında yer alıyor. Flamenko folk stilini yansıtan kastanyetler, bir kenarında ip ile birleştirilen çift içbükey kabuktan üretiliyor. Meşe gibi sert ağaçlardan elde edilmesinin yanı sıra ritmik vurgular oluşturan bir dizi hızlı tıklamadan oluşan sesleri üretmek amacıyla kullanılıyor. Çalkalayıcılar, içi boncuk ve taş gibi kısmen küçük gevşek nesnelerle dolu olmak üzere iç yüzeyindeki çarpışmadan kaynaklı ses çıkaran enstrümanlar olarak tanımlanıyor. Kullanımı basit gibi görünüyor olsa da en az djembe kullanımı kadar bilgi ve deneyim gerektirebiliyor. Kullanıcı ses üretmek için çalkalayıcının hareket yönünü değiştirdiğinde içerisindeki tohumlar veya boncuklar sert dış yüzeye çarpmadan önce mesafe kat ediyor, tahmin edilen ritimde hafif bir gecikme oluşuyor. Geniş bir silindirin etrafına sarılmış çelik bilye zincir halkalardan üretilen kabasa, metalik tıkırtı sesiyle biliniyor. İnce bir perküsyon efekti eklemek için müziğin arka planına oturan ritmi ise kum blokları sağlıyor. Folklorik perküsyon aletlerinin sonuncusu olan bu çalgı ahşap blokların etrafına çeşitli zımpara kağıtlarının tutturulmasıyla oluşuyor.
Vurmalı Enstrüman Olarak Djembe
Aslen Batı Afrika’ya ait, çıplak elle çalınan, ip akortlu ve deri kaplı kadeh şeklindeki davul olarak ifade ediliyor. Geleneksel toplumlar tarafından herkesi barış içerisinde bir arada toplamayı ifade eden silindir görünümünü, sert ağaçtan oyulmuş gövdesi ve keçi derisinden yapılan davul başlığı ile bir bütün oluşturuyor.
Halkaları hariç 30-38 cm boyutları ifade eden 12-15 inç dış çapa ve 58-63 cm boyutlara denk gelen 23-25 inç yüksekliğe sahip olmasının yanı sıra çoğu djembe 13 ila 14 inç arasında değişen boyutlarda üretiliyor. Boyutuna ve kabuk malzemesine bağlı olarak değişebilmekle beraber genel ağırlığı 5 ila 13 kg arasında değişiyor. Geleneksel ağaçlardan oyulan orta büyüklükte bir djembe deri, halka ve ip ağırlığı dahil yaklaşık 9 kg olarak üretiliyor. Bu ağırlığa ve boyutlara rağmen farklı kullanım amacı veya kullanıcı tercihlerine göre mini djembe modellerine ulaşmak da mümkün oluyor. Çok çeşitli sesler üretebilmesi, djembe enstrümanı çok yönlü bir alet yapan faktörlerin başında geliyor. Büyük bir perküsyon topluluğunda solo bir enstrüman olarak net tınılar çıkarabiliyor. Djembe ile aynı doğrultuda üretilen dundun ise aynı tınılarla perküsyon topluluklarına eşlik edebilen vurmalı çalgılar arasında yer alıyor. Coğrafi olarak Gine, Mali, Fildişi Sahilleri, Gambiya ve Senegal’e dahil olan bu enstrümanın kadeh şeklindeki görünümünü Batı Afrika’da yiyecek hazırlamak için yaygın olarak kullanılan aletlerden aldığı biliniyor. Batı Afrika’daki geleneksel kullanımının dışında Avrupa’ya bale gösterileri vasıtasıyla yayılan djembe, etnik grupların gelenek ve adetlerini tanıtmasının bir yolu olarak da görülmeye devam ediyor, hala dünyanın farklı yerlerinde kullanılan müzik aletleri arasında yer alıyor. 1980’lerde birçok albüm kaydının içerisinde yer almaya başlayarak kısa sürede eğitim materyallerine kadar sıçrayan büyümeler elde ediyor. Geleneksel araç ve yöntemler kullanılarak Gana, Nijerya, Güney Afrika ve Endonezya gibi bölgelerde farklı ahşap türlerinden oyulmaya devam ediyor olsa da daha modern makinelere sahip bir üretim sürecinin işlediği bölgelerde çoğu ahşap türünün yerine kullanılabilen maun ve benzeri ağaç türlerinden üretiliyor. Bazı enstrümanlar fiberglas gövdeye ve sentetik deriye sahip olmasının yanı sıra çıkardıkları ses aralığı ağaçlardan elde edilen gövdeye ve keçi derisine sahip djembe modelleriyle hemen hemen aynı ses aralığını verebiliyor. Maun ağacından elde edilen bazı 12 inch djembe modelleri, masif yapısı sayesinde oluşturduğu alçak ve tok notalarıyla öne çıkıyor. Enstrüman tabanında başlığına kadar 20 cm uzunluğa denk gelen bu boyut, keçi derisi ile öne çıkan keskin tonlarıyla dikkat çekiyor. Güçlü bas sesleri merkeze doğru yapılacak vurgularla sağlanabiliyor, 4 mm kalınlığa sahip örgü halatı uzun ömürlü bir kullanım için enstrüman başlığını kabuğa sabitliyor. Böylelikle djembe kılıfı içerisinden çıkarır çıkarmaz ayarları sabit şekilde kullanmaya hazır hale geliyor.
Djembe Ses ve Vuruş Tekniği
Boyutuna oranla oldukça yüksek tonlarda ses verebilen djembe, tambur hacmine bağlı olarak ses netliğini ve gücünü sağlıyor. Tamburun hacmi arttıkça cilt gerginliği de artıyor ve solo kullanımda 105 dB den daha yüksek ses basıncı elde edilebiliyor.
Djembe darbuka temelde düşük, orta ve yüksek olarak eşleştirilen perdeli bas, ton ve vuruş olarak adlandırılan seslerden oluşuyor. BU sesler, vurma tekniği ve konumu değiştirilerek elde ediliyor. Nadiren kullanılan, profesyonellerin tercih ettiği birbirinden farklı 25 sese ulaşılabiliyor olsa da özellikle solo kullanımlarda özel efektler yaratılabiliyor. Sesler karmaşık ritmik kalıplar oluşturmak amacıyla kullanılabiliyor, ritim ve farklı perdelerdeki seslerin kombinasyonu çoğu zaman birden fazla davul sesini yansıtabiliyor. Bas sesi, avuç içi ve düz parmaklarla deri yüzeyinin merkezine yakın bir yere vurulması sonucu üretiliyor. Kenarlara daha yakın tutulan vuruşlar ses tonunun ayarlanmasını sağlarken parmakların temas alanı sesin kaç ton verdiğini belirliyor. Tek ton için parmakların çoğu ve avuç içi kenarıyla deriye vurulurken, birden fazla vuruş için temas alanı parmak uçları ile sınırlı tutuluyor. Böylelikle djembeden kısa ve sert vuruşlarla temel sesler elde edilebiliyor. Darbuka olarak da bilinen djembe metal, yarattığı hava rezonansını derinin gerilim seviyesiyle değil enstrüman derisinin boyutu ve malzemesi ile oluşturuyor. Deri gerginliğinin artmasıyla tonların ve vuruşların perdesi yükselirken, baslar 65-80 Hz frekansta, ton frekansı 300 Hz ile 420 Hz arasında, vuruş frekansı ise 700 Hz ile 1000 Hz arasında sesler üretiliyor. Seslerin perdesindeki fark ise farklı vurma tekniklerinin alet başındaki belirli titreşim modlarını seçici olarak vurgulaması nedeniyle ortaya çıkıyor. Bir ton, bas ve daha yüksek seviyeli modları mümkün olduğunca bastırırken yukarıya doğru olan titreşim modunu vurguluyor. Bir vuruş, hava rezonansını bastırırken çapraz ve aşağı yukarı titreşimi vurguluyor.
Djembe Kısımları ve Malzemeleri
Teknik olarak alet gövdesini oluşturmak amacıyla kullanılan kabuk türü, aletin kafa bölgesini oluşturan deri türü, derinin alete sabitlenmesini ve yeterli gerginliği yaratması beklenen ip türleri djembe kısımlarını meydana getiriyor. Malzemelerin kalitesi ve alete uygunluğu ürünün etkisini ve çıkan sesin orijinalliğini belirliyor.
Geleneksel olarak hazırlanan djembeler tek bir ahşap kütükten oluşturuluyor. Djembeden çıkacak ses ve projeksiyonun sertlik ve yoğunluğu, aletin yapımı sırasında özellikle kullanılan sert ve yoğun ağaç türleri sayesinde etki gösteriyor. Afrika maunu olarak bilinen lenke, djembe yapımında sık kullanılan ağaç türleri arasında yer alıyor. Lenkenin yanı sıra haya ağacı, yabani mango ağacı, kino ağacı, demir ağacı ve tik ağacı da djembe yapımında kullanılıyor. Kabuklar ağaç kesildikten kısa bir süre sonra oyulurken ahşabın nem tutan yapısı yumuşaklık sağlayarak oyulmasını kolaylaştırıyor, doğal olarak ahşabın kurumasına neden olan eğilimi veren kütüklerin radyal bölünmelerini önlüyor. Kazıyıcı gibi basit el aletleri kullanmak kabuğa kolay şekil vermeyi sağlıyor. İyi oyulmuş bir djembenin iç kısımları pürüzsüz olmasa da enstrümanın sesini etkileyen tarak ve sığ oluklardan oluşan dokusu sayesinde uzatmalı tonlar ve vuruşlar meydana getiriyor. Bazı modellerde işçiliğe bağlı olarak spiral desenler de bulunabiliyor. Ham deriler arasında yer alan keçi derisi, djembe yapımında yaygın olarak kullanılıyor. Kullanılan diğer deri türleri arasında antilop, inek, kanguru veya at bulunuyor. İnek gibi daha kalın deriler vuruşlarda daha fazla armoni yaratarak daha sıcak ses tonları veriyor. Kalın dokuya sahip deriler tam tonlarda çalmayı kolaylaştırırken keskin vuruşlarda kalın deriler çalmayı daha zor hale getirebiliyor. İnce derilerde ise bu durum tersine dönüyor, kalın olanlardan daha yüksek sesler çıkarmayı sağlıyor. İnek gibi kalın deriye sahip aletler keçi derisinden daha sert dokuya sahip olduğundan kullanıcıların ellerinde sertleşmeye neden olabiliyor. Deri, omurgayı oluşturan kısmında kafasından başlanarak ortasına geçecek şekilde monte ediliyor. Bu sayede eller omurganın her iki yanına da yetişerek ritim sağlayabiliyor. Derinin omurga merkezli monte edilmesi sol ve sağ kısma eşit büyüklük ve kalınlıktaki simetrik alanları oynatıyor. Sağ ve sol tarafta çalınan notaların perde farkları böylelikle en aza indirilebiliyor. Modern djembelerde 16 veya 32 örgü örtüsüne sahip, yaklaşık %5 esnemeli polyester çekirdeğiyle 4-5 mm çaptaki sentetik ipler kullanılıyor. %1’den daha düşük esnemeye sahip ipler ise yüksek maliyetlerden dolayı nadiren üretiliyor. 6, 8, 12, 14 ve 10 inç djembe modellerini ve ürün özelliklerini almadan önce çevrimiçi mağazalardan incelemek, beklenen tonlara sahip olmaya ve ideal ürüne ulaşmaya yardımcı oluyor.
Djembe Satın Alırken Öne Çıkan Noktalar
Derin basları ve keskin tizleri ile tanınan Djembe aynı zamanda çalması keyifli enstrümanlar arasında yer alıyor. Birçok seçenek arasından hangi noktalara dikkat edilmesi gerektiğinin bilinmesi, seçimlerin kolayca ve doğru şekilde yapılmasını sağlıyor.
Hem simetrik görünüm hem kullanım kolaylığı için seçilecek djembenin yıpranmamış 4-5 mm kalınlığında ipe sahip olması öneriliyor. 22.5 ila 25 inç arasında değişen boyutlar sık tercih edilirken daha konforlu kullanım keskin veya kavisli olabilen hafif yatak kenarı sayesinde mümkün hale geliyor. Üst ve alt halkaları 22-28 veya daha fazla döngüye sahip olduğunda hem simetrik hem de kullanıcıyla birleşen estetik bir görüntüye kavuşuyor. Halkalar kabuğa tam otururken deriyi boğmuyor, bir miktar pürüzlü ve elle oyulmuş iç kısmı sesin doğru çıkmasına yardımcı oluyor. Orta ila kalın aralıktaki deriye sahip ciltler ince ciltlere oranla daha kısa ve tok sesler veriyor. Üst katmanda bulunan halkanın eğri olup olmadığı veya yeterince güçlü olup olmadığı cilt içerisindeki halkaların kayma ihtimalini belirliyor. Özellikle metalden yapılan halkaların güçlü sabitleme özelliği bulunuyor. Doğru djembe kılıfı da bükülme, paslanma, kırılma ve derinin yıpranma ihtimalini minimum seviyeye indiriyor. Ahşap üzerinde açık çatlak olup olmadığı da ürün seçilirken dikkat edilmesi gereken noktalar arasında yer alıyor. Kusurları gizleyebilen koyu lekelere de enstrüman görünümünü bozabileceğinden dikkat edilmesi öneriliyor. Deri üzerinde doğal lekeler bulunabilse de delikler ve böcek ısırıkları istenmeyen görüntülere sebep olabiliyor. Temelde ideal boyut 13 inç çap ve 24.5 inç yükseklikten oluşuyor olsa da kullanıcı önceliklerine göre bu rakamlar değişkenlik gösterebiliyor. Destekleyici tamburlarda bu çap biraz daha büyümekle beraber 14 inç kafa çapına sahip djembe modellerine geniş cilt yüzey alanından uyum sağlamak daha güç hale gelebiliyor. İnce kenara sahip modellere ise tambur kenarları zamanla açılma yapabilse de üretici ve üretim yerine bağlı olarak bu standartlar değişkenlik gösterebiliyor. Daha büyük aletlerin basıncının daha güçlü olması bazı durumlarda tersine dönebiliyor. 14 inç boyuta sahip tamburda ses duyulmayacak kadar düşük olabiliyorken daha küçük boğaz çapına sahip tamburlar güçlü baslar verebiliyor. Bu noktada djembe şekli, cilt kalınlığı, akordu ve tekniği basın derecesini etkileyen faktör olarak kullanıcıların karşısına çıkıyor. Minimum yüksekliğin 22.5 inç olması bekleniyorken 24.5 inç yüksekliğe sahip aletler oturma pozisyonuna göre daha konforlu bir kullanım sunuyor. Kullanıcı ihtiyaçlarına göre yarım inç kesilen boylar da bulunabiliyor, enstrümanı kullanırken oturulacak yüksekliğin djembe seçimi yapılmadan önce belirlenmesi öneriliyor. Kabuğun ve cildin yanında bulunan önemli bir enstrüman bileşeni olan halat akordu belirleyen kısım olarak biliniyor. 4,5 mm ve çift örgüye sahip halatlar değişen hava koşullarına karşı esneyip daralabilen djembeyi optimum gerginlikte tutuyor. Düz, ince, zayıf, esnek ve naylon olmak üzere farklı seçeneklere sahip halatlar beklenen tonlara uygun gerginliği sağlamak amacıyla alet üzerinde bulunuyor.
İdeal özelliklere sahip enstrümanlarla başarılı performanslar sergilemek, geleneksel tınılarla müzik deneyiminin güçlü tonlarına hakim olmak istiyorsanız Türkiye ve dünyanın başarı, kalite ve güvenilirlik açısından önde gelen markalarını Trendyol sayesinde inceleyebilir, djembe fiyat, indirim ve kampanyalarından haberdar olabilirsiniz.
Sponsorlu ürünler reklam niteliğinde olup satıcıları tarafından öne çıkartılmaktadır.
DST-255 Ayarlanabilir Kademeli Darbuka Çömlek Djembe Standı Sehpası
20000 TL'ye 200 TL İndirim
